موتورخانه چیست؟
موتورخانه از بخش‌های اصلی و حیاتی در تاسیسات ساختمان محسوب می‌شود و نقش کلیدی روی گرمایش سرمایش و آب گرم مصرفی و تهویه مطبوع دارد. موتورخانه قلب تاسیسات مکانیکی ساختمان محسوب می‌شود و عملکرد درست آن تاثیر مستقیمی روی آسایش ساکنان و بهره‌وری انرژی دارد. از سوال‌های تخصصی و مهم افراد این است که موتورخانه چیست؟ که شرکت تاسیسات لوتوس در این مقاله به این سوال مهم پاسخ می‌دهد.
موتورخانه چیست؟
موتورخانه فضایی است که در آن تجهیزات گرمایشی، سرمایشی و تهویه مطبوع ساختمان قرار می‌گیرد و شامل دیگ‌های آب گرمی و بخار چیلرها، پمپ‌ها ،مشعل‌ها ،منابع ذخیره آب، مبدل‌های حرارتی و سیستم‌های کنترلی هستند. می‌توانیم موتورخانه‌ها را در زیرزمین پشت بام یا بخش جداگانه ساختمان قرار بدهیم و با توجه به کاربری‌ای که در ساختمانمان دارد طراحی و ظرفیت آن نیز متفاوت است.
اجزای اصلی موتورخانه
- دیگ یا بویلر یا مولد حرارت
وظیفه دیکا تولید آب گرم یا بخار است که به دو دسته دیگ‌های آب گرم و دیگ‌های بخار تقسیم می‌شوند و توسط مشعل‌های گاز سوز یا گازوئیل سوز کار می‌کنند و آب داغ را برای مصارف گرمایشی و تاسیساتی تامین می‌کنند.
- مشعل
وظیفه احتراق سوخت و تولید گرما را دارد و به نوع‌های مختلفی تقسیم می‌شود مثل نوع گازسوز، گازوئیل سوز و دوگانه سوز
- چیلر و سیستم سرمایشی
چیلر برای تامین سرمایش در موتورخانه استفاده می‌شود و دو نوع چیلر جذبی و تراکمی داریم که وظیفه خنک کردن آب و توزیع آن در سیستم تهویه مطبوع را بر عهده دارند.
- پمپ ها
پمپ‌ها نقش انتقال و گردش آب در سیستم‌های گرمایشی و سرمایشی را ایفا می‌کند و پمپ‌ها شامل سیرکولاتور پمپ‌های تقویت کننده فشار و پمپ‌های برگشتی هستند.
- مبدل‌های حرارتی
مبدل‌های حرارتی وظیفه انتقال گرما از یک سیال به سیال دیگر را دارند و تامین آب گرم مصرفی و گرمایش محیط را انجام می‌دهند.
- منابع ذخیره و انبساط
این منابع برای ذخیره آب گرم و جبران انبساط حرارتی سیستم استفاده می‌شود و دو نوع انبساط باز و بسته دارد.
- سیستم های کنترلی و تابلو برق
سیستم‌های کنترلی نقش تنظیم دما فشار و عملکرد تجهیزات موتورخانه را دارند و شامل سنسور ترموستات کنترل کننده دیجیتال و تابلوهای برق هستند.
اهمیت نگهداری و سرویس موتورخانه
نگهداری و سرویس دوره‌ای موتورخانه باعث افزایش عمر مفید تجهیزات کاهش مصرف انرژی و جلوگیری از خرابی‌ها می‌شود. بازرسی منظم دیگ‌ها مشعل‌ها برای جلوگیری از افت راندمان و خرابی بسیار مهم است و با تعویض یا تعمیر پمپ‌ها در صورت کاهش فشار یا نشتی می‌توانید جلوی خرابی بیشتر موتورخانه را بگیرید.
کیفیت آب را بررسی کنید و از رسوب گیری مبدل‌های حرارتی جلوگیری کنید. چیلرها و سیستم‌های سرمایشی را نظافت کنید تو عملکرد بهینه‌ای داشته باشد و سیستم کنترلی و ترموستات‌ها را برای کاهش مصرف انرژی بازرسی و تنظیم کنید تا کاهش مصرف انرژی اتفاق بیافتد.
موتورخانه بخش حیاتی تاسیسات هر ساختمان محسوب می‌شود و آشنایی با اجزا عملکرد و نحوه نگهداری صحیح آن می‌تواند به افزایش بهره‌وری انرژی، کاهش هزینه‌های عملیاتی و افزایش عمر مفید تجهیزات کمک می‌کند. اگر قصد دارید که موتور خانه‌ای را تاسیس کنید یا آن را تعمیر و نگهداری کنید ما به شما شرکت تاسیسات لوتوس را معرفی می‌کنیم که دارای تجربه کاری بالا در این زمینه است و و افراد مجرب و متخصصی را دارد که می‌تواند با استفاده از تجهیزات پیشرفته و کاملی که دارد در این زمینه به شما کمک کند.
انواع موتورخانه
موتورخانه‌ها بسته به نوع ساختمان و نیاز مصرفی ساختمان به دسته‌های مختلفی تقسیم می‌شوند که به طور کلی ما سه نوع موتورخانه اصلی داریم: موتورخانه‌های مسکونی ، تجاری و صنعتی هستند.
موتورخانه‌های مسکونی معمولاً در ساختمان‌هایی که در آنجا چند واحد وجود دارد یا در آپارتمان‌ها از آن استفاده می‌کنند که وظیفه این نوع موتورخانه‌ها تامین گرمایش و آب گرم مصرفی است.
در موتورخانه‌های تجاری مقیاس تجهیزات بزرگتر است و معمولاً برای ساختمان‌های اداری بیمارستان‌ها و مراکز خرید کاربرد دارند.
موتورخانه‌های صنعتی در کارخانه‌ها و خطوط تولید مورد استفاده قرار می‌گیرند و وظایف پیچیده‌تری همچون تولید بخار و هوای فشرده یا خنکسازی گسترده‌ای دارد و با شناخت دقیق نوع موتورخانه در انتخاب تجهیزات مناسب نگهداری بهینه و صرفه‌جویی در مصرف انرژی تاثیر زیادی دارد.
نحوه عملکرد موتورخانه
موتورخانه قلب تپنده سیستم گرمایشی و تهویه مطبوع ساختمان محسوب می‌شود و عملکرد موتورخانه بسیار حیاتی و مهم است و اصلی‌ترین اجزای یک موتورخانه که شامل دیگ مشعل پمپ‌ها مبدل‌های حرارتی منبع انبساط و سیستم‌های کنترلی است و بر اساس این تجهیزات فرایند کار به این صورت است که مشعل با سوزاندن سوخت که می‌تواند گاز یا گازوئیل باشد گرما را تولید می‌کند و این گرما را به دیگ منتقل می‌کند و در آن آب گرم یا بخار تولید می‌کند و آب گرم از طریق پمپ‌ها به لوله کشی و رادیاتورها یا سیستم گرمایشی از کف فرستاده می‌شود تا فضای داخلی گرم شود و در سیستم‌های پیشرفته‌تر تجهیزات سرمایشی برج خنک کننده و چیلرها هم برای تامین سرما به موتورخانه اضافه می‌شوند و همه این فرایند تحت نظارت ترموستات‌ها و تجهیزات کنترلی انجام می‌شود تا دما به صورت یکنواخت و بهینه تنظیم شود.
مصرف انرژی و بهره‌وری در موتورخانه‌ها
از چالش‌های اصلی در بهره‌برداری از موتورخانه این است که کنترل و بهینه‌سازی مصرف انرژی آن کمی سخت است. موتورخانه‌ها به صورت مستمر در حال فعالیت هستند و اگر به درستی طراحی و نگهداری نشوند مصرف انرژی آنها بسیار بالا خواهد بود و عوامل زیادی روی این مصرف انرژی تاثیر می‌گذارند مثلاً راندمان دیگ عملکرد مشعل وضعیت عایق کاری لوله‌ها و کارکرد بهینه پمپ‌ها و برای اینکه بهره‌وری انرژی را افزایش بدهیم می‌توانیم از دیگ‌های چگالشی، کنترل هوشمند دمای محیط و پمپ‌های دور متغیر استفاده کرد و همچنین تعمیر و نگهداری منظم تجهیزات تنظیم مشعل و هواگیری سیستم به صورت دوره‌ای باعث می‌شود که اتلاف انرژی کاهش پیدا کند و نظارت دقیق بر مصرف و استفاده از تجهیزات با راندمان بالا هزینه‌های جاری را کاهش می‌دهد و اثرات زیست محیطی موتورخانه را هم کمتر می‌کن
